menu خانه هنر و معماری زنجان

1-7:آشنایی با آجر

آجر،ساخت و ابعاد آن

آجر(خشت پخته)

فرمول طول استاندارد آجر L=2b+1cm

       L=طولB=عرض

کلیات آجر

آجر سنگی است ساختگی (مصنوعی)که نوع رسی آن از پخت خشت (گل شکل داده شده) و نوع ماسه آهکی آن از عمل آوردن خشت ماسه آهکی (که از فشردن مخلوط همگن ماسه سیلیسی وآهک در قالب ساخته می شود) با بخار تحت فشار زیاد بدست می آید، آجر های بتنی همانند بلوک های سیمانی تهیه می شوند. آجر رسی عمدتا از سیلیکات های آلومینیوم بوده وآجر ماسه آهکی از سنگدانه های ریز سیلیسی تشکیل شده است که توسط خمیری از جنس سیلیکات کلسیم به همدیگر چسبیده اند.این آجر معمولا به رنگ خاکستری است ولی می توان با افزودن رنگ مناسب آن را به رنگ های دیگر نیز تولید نمود.

آجر به اشکال مکعب مستطیل تو پر،سوراخدار،تو خالی و قطعات نازک تولید می شود.از آجر در ساختن دیوار های باربر، تیغ های جداکننده، سقف های تیرچه بلوک، طاق ضربی بین تیر آهن ها و نمای خارجی و داخلی ساختمان ها بهره گیری می شود.

تا زمانی که استاندارد ایرانی در پاره ای موارد تدوین نشده باشد در درجه اول استاندارد های سازمان بین اللملی استاندارد معتبر خواهد بود و در صورت نبودن استاندارد مذکور به ترتیب استاندارد های آلمانی بریتا نیائی وآمریکایی ملاک عمل خواهد گرفت.

جدول شکل،اجزا آجرو کاربرد آنها

کاربرد	نام اجزا آجر	ردیف
1-ابتدا و انتهای دیوار 11 سانتی 2- به عنوان توکار در داخل دیوار های 35 سانتی متری به بالا	نیمه	1
درابتدا و انتهای دیوارچینی با ضخامت های مختلف دیوار آجری به کار می رود.	سه قدی	2
به عنوان تو کار جهت پر کردن فضای داخل دیوار چینی و صرفه جویی در مصرف ملات بین دو ردیف آجر	کلوک	3
معمولا در دیوار های 35 سانتی بسته به نوع دیوار چینی به کار می رود.	قلمدانی	4
جهت پر کردن فضای بین سقف و دیوار	نیم لایی	5
در محل اتصال دو دیوار تحت زاویه کمتر و یا بیشتر از 90 درجه به کار می رود قسمت هاشور خورده از شکل ردیف 6 را کلاغ پر می نامند قسمت هاشور خورده از شکل ردیف 6 را کلاغ پر می نامند	کلاغ پر	6

 

جدول مشخصات انواع آجر و کاربرد آنها

کاربرد	مشخصات آجر	نام آجر	ردیف
در سفت کاری دیوار باربر استفاده می شود .توجه :دیوارچینی با این نوع آجر را گری چینی می نامند.	1-ابعاد آن پنج ضربدر ده و نیم ضربدر 22سانتی متراست 2-در کوره هوفمان پخته می شود 3-برو نبش آن صاف نیست 4-مقاومت آن در برابر نیرو های فشاری زیاد است.	فشاری	1
در نما سازی ودیوار چینی باربر استفاده می شود.	1-بدنه و نبشی آن صاف است 2- رنگ آن مایل به سفید و بهی رمی باشد 3-یکی از مرغوب ترین نوع آجر از نظر مقاومت فشاری و نما به شمار می رود.   4-در کوره چاهی (استوانه ای) پخته می شود. 5-ابعاد آن 22*5/10*5 سانتی متر است.	قزاقی سفید و بهی	2
در نماسازی به کار می رود.	1-رنگ های آن قرمز و سفید است. 2-ابعاد آن 22*5/10*3 است. 3-نمای زیبایی دارد.	سه سانتی	3
درنماسازی و دیوار چینی باربر استفاده می شود.	1-وزن آن سبک است. 2- ملات از سوراخ های این آجر عبور کرده و ملات ردیف بالا و پایین آجر را به هم متصل می کند. 3-سوراخ های منظم استوانه ای شکل در سطح روی آن ایجاد شده و تا سطح زیرین ادامه دارد. 4-در کوره هوفمان پخته می شود.	سفال سوراخدار	4
در دیوار چینی غیر باربر و یا دیوار هایی که بار کمتری را تحمل می کنند استفاده می شود.	1-در کوره حرارت کمتری می بیند و در نتیجه خوب پخته نمی شود. 2-مقاومت فشاری آن کم است. 3-از آجر های نا مرغوب به حساب می آید.	آجر قرمز	5
در دیوار چینی باربر از آن استفاده می شود.	1-در کوره حرارت زیاد تری می بیند. 2-جنس آن از آجر های دیگر محکم تر است. 3-ابعاد آن 22*5/10*5 سانتی متر است.	ابلق	6
در نما سازی ساختمان استفاده می شود.	1-نسبت به آجر ابلق حرارت بیشتری می بیند. 2-رنگ آن بهی مایل به سبز یا سبز کمرنگ است 3-مقاومت و دوام آن بسیار زیاد است 4-نبش های صاف دارد. 5-ابعاد آن 22*5/10*5 سانتی متر است .	آجر سبز	7
در دیوار چینی مقاوم و محکم استفاده می شود.	1-از پخت خشت های محل آتش سوز کوره بدست می آید(حرارت بیش از حد معمول به آن می رسد. 2-آجر به حالت ذوب شده و در ردیف سفال های شیشه ای می باشد. 3-حالت مکندگی آب در این نوع آجر وجود ندارد. 4-ملات مورد استفاده این نوع آجر ها ماسه سیمان و یا ماسه آهک می باشد. درجه حرارت کوره برای پختن آجر جوش 1200درجه سانتی گراد بوده وبرای آجر معمولی 800درجه سانتی گراد می باشد. 5-ابعاد آن 22*5/10*5 سانتی متر	آجر جوش	8
در اجاق ها و بخاری های دیواری بکار می برند.	1-فرمول ترکیبی آن به قرار زیر است: سیمان نسوز + پنبه نسوز+خاک رس نسوز= آجر نسوز 2-از خاکی که درجه ذوب آن بیشتر از 1600 درجه سانتی گراد باشد،استفاده می شود. 3-حداقل مقاومت آجر نسوز 160 کیلو گرم برسانتی متر مربع 4-در ابعاد و اندازه های مختلف ساخته می شود.	آجر نسوز	9
در نما سازی ساختمان استفاده می شود.	1-روی آجر را با لعاب کاشی می پوشانند. 2-نمای زیبایی دارد.	آجرلعابدار	10

 

2-7:آشنایی با بلوک

جدول مشخصات انواع بلوک ازنظر جنس و کاربرد آن ها

کاربرد	مشخصات بلوک	نام بلوک	ردیف
1-دیوار چینی حیاط 2- دیوار چینی ساختمان 3-سقف های تیرچه بلوکی	1-بلوک ها بصورت تو پر و یا مجوف ساخته می شوند. 2-این نوع بلوک ها به صورت سبک و نیمه سبک ساخته می شوند. 3-فرمول ترکیبی آن به قرار زیر است: بلوک سیمانی= سیمان+شن+ماسه+مواد مخصوص (برای سبک کردن آن) 4-ابعاد معمول در ایران 20*20*40 سانتی متر و 40*20*8 سانتی متر 5-بلوک های سیمانی پوکه ای در ابعاد 40*20*8، 60*20*8 ،40*20*10، 60*20*10 سانتی متر	بلوک سیمانی	1
1-فقط در تیغه بندی داخل ساختمان استفاده میشود.	1-به صورت تو پر و مجوف می باشد. 2-جنس آن از گچ است 3-وزن آن کم بوده و اجرای آن سریع می باشد. 4- در اندازه های متفاوت ساخته می شود.	بلوک گچی	2
1-در دیوار های تیغه ای و دیوار های غیر باربر استفاده میشود.	1-جنس آن آجری می باشد. 2-بصورت مجوف ساخته میشود. 3-در اندازه های مختلف ساخته میشود. 4-وزن آن سبک است. 5-اجرای آن سریع بوده و هزینه کمتری دارد. 6-در برابر صدا و حرارت عایق خوبی است.	بلوک سفالی	3
1-به عنوان دیوار باربر میتوان استفاده کرد. 2-به عنوان دیوار تیغه کاربرد دارد. 3-به عنوان نعل درگاه،پل،پوشش سقف،دیوار مخصوص عایق حرارت میتوان استفاده کرد.	1-فرمول کل آن به قرار زیر است: بلوک سیپورکس =آهک +ماسه+آب + قالب مشخص+قرار دادن قطعه دربخار آب تحت فشار 2-وزن آب سبک است 3-مقاومت فشاری ومقاومت کششی مناسبی دارد. 4-عایق حرارتی و صوتی خوبی است. 5-در مقابل آآتشسوزی مقاومت میکند. 6-قابلیت چسبندگی واندود کاری دارد. 7-روی آن میتوان رنگ آمیزی کرد. 8-قابلیت بند کشی بین دو بلوک را داراست. 9-روی سیپورکس بدون زیر سازی میتوان گچ کاری نازک انجام داد. 10-در ابعاد مختلف ساخته می شود.	سیپورکس	4

 

3-7:آشنایی با انواع آجر چینی و نحوه ترسیم آنها

پیوند های آجری (آجر چینی)

نکات مربوط به پیوند های آجری و بلوک چینی

نکته 1:جهت ایجاد پیوند آجری در دیوار های آجری و بلوکی،درز های قائم هر ردیف،با ردیف قبل وبعدی نباید در یک امتداد قراربگیرند،در اصطلاح قفل و بست کامل ایجاد شود.

نکته 2:فاصله بین دو ردیف آجر و یا بلوک،یک تا 2/1 سانتی متر در نظر گرفته می شود.

نکته 3:درصورتی که طول دیوار چینی زیاد باشد و یا بنا به دلایل مختلف،اجرای آن در یک مرحله مقدور نباشد،انتهای دیوار را به صورت پلکانی (لاریز)قرار می دهند.

4-7:آشنایی با انواع دیوارهای آجری و بلوک

جهت اطلاعات در مورد انواع دیوار اجری، به مطالب 3-7 مراجعه شود.

5-7:شناسایی اصول ترسیم دیوار های باربر آجری و بلوک

جهت اطلاعات در مورد باربر آجری به مطالب 3-7 مراجعه شود.

6-7:شناسایی اصول ترسیم تیغه ها و دیگر اجزا ساختمان آجری و بلوکی

-جهت اطلاعات در مورد تیغه های آجری به مطالب 3-7 و7-7 مراجعه نمایید.

- جهت اطلاعات در مورد تیغه های بلوکی به مطالب 4-7 مراجعه نمایید.

7-7:شناسایی اصول ترسیم اتصالات در ساختمان های آجری

ترسیم اتصالات در ساختمان های آجری

قبل از ارائه ترسیمات اتصالات ساختمان های آجری،مشخصات کف سازی کف اتاق معمولی ارائه می گردد،تا در ترسیمات مورد نظر بتوانید از مشخصات کف سازی کف اتاق معمولی که با زمین در ارتباط است،استفاده نمایید.

کف سازی اتاق های معمولی

مشخصات این کف سازی به ترتیب از کف اتاق به قرار زیر می باشد:

1-ضخامت موزائیک،معمولا 3 سانتی متر

2-ملات ماسه سیمان زیر موزائیک،2 تا 3 سانتی متر.

3-بتن سبک زیر ملات ماسه سیمان،4 تا 10 سانتی متر

4-بلوکاژ(سنگ چینی با قلوه سنگ را بلوکاژ می نامند)،25 تا 85 سانتیمتر.

توجه:چناچه کف سازی نیاز به عایق کاری داشته باشد،زیر ملات ماسه سیمان،درکف سازی،قیرگونی انجام می دهند،به طوری که زیر قیرگونی مورد نظر به اندازه 2تا3 سانتی متر ملات ماسه سیمان قرار می دهند. چناچه رطوبت از حد معمول بیشتر باشد،قیرگونی را در دو لایه انجام می دهندکه به آن ایزولاسیون دوبل می نامند.

1-دیوارکرسی چینی

 چینی می نامند.

توجه1:معمولا روی کرسی چینی قیر گونی می شود.

توجه2:نماسازی روی کرسی چینی خارج ساختمان،با سنگ هزاره صورت می گیرد.

توجه3:ضخامت دیوار کرسی چینی 10تا20 سانتی متراز ضخامت دیوار روی آن،بیشتر در نظر گرفته می شود که آنرا اصطلاحا ریشه یا ناخن می نامند،وضخامت پی زیر کرسی چینی 10تا20سانتیمتر از ضخامت دیوار کرسی چینی بیشتر در نظر گرفته می شود.

دیوار خارجی ساختمان

تعریف:دیوار بین فضای خارج و داخل ساختمان را دیوار خارجی ساختمان می نامند.

توجه1:دیوار های خارجی معمولا باربر هستند.

توجه2:این نوع دیوار در مقابل عوامل جوی پایدارمی باشد و عایق سرما،گرما و نیز حرارت می باشد.

توجه3:چناچه اسکلت ساختمان فلزی یا بتنی باشد این نوع دیوار ازآجر های سفالی و توخالی که نقش باربری نداشته باشد استفاده می شود.

8-7:آشنایی با مصالح مورد استفاده در ساختمان های سنتی

بنا های سنتی(ساختمان های خشتی و گلی )

این نوع بنا ها که مشمول آیین نامه 2800ایران نمی باشند،با گل و یا خشت خام ساخته می شوند.این نوع بنا ها به علت ضعف مصالح،مقاومت چندانی در مقابل زلزله ندارند و به طور کلی،بایداز احداث آنها خودداری گرددولی چنانچه در نواحی دور دست که فراهم آوردن مصالح مقاوم گران تمام می شود،ضرورتا ساخته می شوند باید مطابق دستورالعمل های فنی ویژه ای با به کارگیری عناصر مقاوم چوبی،فلزی،بتنی و یا ترکیبی از آنها طوری تقویت شوند که در برابر زلزله به طور نسبس حائز ایمنی گردند.

ساختمان های چوبی:

این ساختمان ها که بیشتر در مناطق دارای جنگل های فراوان بوده و جزو مناطق مرطوب می باشند وچوب به قیمت ارزان یافت می شود،ساخته می شود.

مثال:1-مناطق شهرهای جنوبی اتریش

2-برخی از ایالات آمریکا

در ایران، به دلیل کم بودن جنگل و درخت،ساختمان های چوبی،کمتر ساخته می شوند.

مثال مناطق جنگلی در ایران:استان های شمالی(گیلان،مازندران و گلستان) سطح روی نیمه شمالی رشته کوه البرز.

ساختمان های سنگی:این نوع ساختمان ها بیشتر در مناطق کوهستانی که دارای سنگ های فراوان بوده وسنگ به قیمت ارزان یافت می شود،ساخته می شوند.

ملات این نوع سنگ ها،ملات ماسه و سیمان ویا ملات باتارد می باشد.

مصالح سنگی

مصالح سنگی عبارتند از ذرات غیر چسبنده متشکل از قطعات گرد گوشه یا تیز گوشه،که کم و بیش از مواد معدنی سنگ اصلی،بدون تغییر شیمیایی عمده،تشکیل یافته اند.از نظر اندازه،ذرات تا 2 میلیمتر«ماسه»و ذرات بین 2 میلیمتر تا 20میلیمتر را «شن»وسنگریزه های 20تا 80 میلیمتر را «قلوه سنگ»وقطعات بزرگ تر از 80 میلیمتر را«لاشه سنگ»می نامند.

ماسه

دانه های به قطر 06/0 تا 2 میلیمتر را ماسه می نامند.

ماسه برای تهیه انواع ملات ها و بتن و آجر های ماسه –آهکی به کار می رود.

انواع ماسه

ماسه طبیعی،بسته به منبع اصلی تهیه آن،به چند دسته زیر تقسیم می شوند:

1-ماسه کوهستانی که در حوالی بستر اولیه رود خانه بدست می آید،این نوع ماسه تیز گوشه و دارای سطوحی است که باعث چسبندگی بهتر به سیمان می شود.

2-ماسه رود خانه ای،که مدت طولانی تحت تاثیر حرکت آب قرار گرفته است.این نوع ماسه گرد گوشه است و سطوحی صاف دارد.

3-ماسه بادی،که از دانه های بسیار ریز تشکیل می شود و برای تهیه بتن مناسب نیست.

4-ماسه شکسته،که از  خرد کردن گرانیت،سنگ آهک متراکم و سنگ های متراکم دیگر بدست می آید.دانه های این ماسه تیز گوشه است و سطوح بسیار خشن دارد وبرای تهیه بتن مناسب است.

شن

دانه های درشت تر از 2 میلیمتر را شن می نامند.شن طبیعی از رود خانه ها بدست می آید. شن رودخانه ای معمولا با ماسه مخلوط است وآنها را با سرند کردن جدا می کنند ومعمولا بر اثر سایش با آب،گرد و دارای سطوح صاف است.

چسباننده ها

سیمان

سیمان فراورده ای است که بیشترین مواد تشکیل دهنده آن عبارت است از آهک و سیلیس(خواص عمده آن این است که با آب ترکیب میشود و گیرش آن در هوا و داخل آب صورت می گیرد)

و سیمان در اختلاط با شن و ماسه آب سفت و سخت شده و جسمی یکپارچه تشکیل می دهد.

انواع سیمان ها

انواع سیمان پرتلند در استاندارد ایران به پیوی از استاندارد امریکایی به شرح زیر است:

سیمان نوع 1

سیمان پرتلند«معمولی»در کار های معمولی و عمومی نظیر ساختن اسکلت های بتن آرمه،پل ها قطعات پیش ساخته بتن آرمه،جدول خیابان ها،ملات ها،اندودها و پی ساختمان نهایی که امکان حمله سولفات ها وجود ندارد مصرف می شود.

سیمان نوع 2

سیمان نوع 2 یا سیمان اصلاح شده،در برابر حمله سولفات ها از سیمان معمولی مقاوم تر است و درمواردی که اب زیر زمینی حای کمی سولفات است مصرف می شود. به علاوه چون گرما زایی این نوع سیمان هنگام آب گیری کمتر از سیمان معمولی است در بتن ریزی های حجیم و بتن ریزی در هوای گرم نیز به مصرف می رسد.

سیمان نوع 3

سیمان نوع 3 یا سیمان خیلی «زودگیر» را در مواقعی که بارگذاری باید مدتی کوتاه بعد از بتن ریزی صورت گیرد یا بخواهند قالب هارا زودتر بردارند یا به هنگام بتن ریزی در هوای سرد به مصرف می رسانند.

سیمان نوع4

سیمان نوع 4 یا سیمان « کم حرارت» و دیرگیر غالبا در بتن ریزی های حجیم به ویژه در فصول گرم به مصرف می رسد.

سیمان نوع 5

سیمان نوع 5 یا سیمان ضد سولفات،برای مصرف در بخش هایی از ساختمان که شدیدا در معرض حمله سولفات ها باشد مناسب است.

در حال حاضر کارخانه های ایران سیمان های انواع1 و 2 و 5 را تولید می کنند و برای انواع دیگر سفارش می پذیرند.

در استاندارد امریکایی انواع IA،IIA،IIIA نیز وجود دارد که به ترتیب همانند سیمان های نوع 1،2،3 می باشند با این تفاوت که حاوی مواد افزودنی حباب ساز می باشند.

این سیمان ها تا کنون در ایران استاندارد و تولید نشده اند.

سیمان های سفید و رنگی

ترکیب شیمیایی سیمان سفید همانند سیمان پرتلند معمولی است با این تفاوت که با انتخاب مواد اولیه مناسب ، از ورود مواد رنگی نظسر اکسید های آهن و منیزیم و غیره به فرایند ساخت جلوگیری می شود.

برای ساختن سیمان های رنگی،مواد رنگی معدنی بی اثرشیمیایی را به سیمان می افزایند.

با سیمان پرتلند معمولی نیز میتوان فقط سیمان های رنگی قرمز،قهوه ای و سیاه ساخت.

سیمان های سفید و رنگی بیشتر برای کارهای تزیینی مصرف می شوند.

گچ

گچ،فراورده ای است که از پختن و آسیاب کردن سنگ گچ به دست می آید.

سنگ گچ خالص،بلوری و بی رنگ است.

از گچ،به منظور سفید کردن دیوار ها و سقف ها،تهیه ملات گچ و خاک جهت اندود کاری سطح دیوار داخل ساختمان،استفاده می کنند.

آهک

آهک جسمی است سفید رنگ که از پختن سنگ آهک به دست می آید.

آهک در صنایع مختلف کاربرد دارد و به ویژه در ساختمان برای تولید سیمان،آجر ماسه آهکی ،ملات و شفته،از آن استفاده می کنند.

خواص فیزیکی و شیمیایی آهک

آهک با آب به شدت ترکیب می شود و گرمای زیادی تولید می کند در این حالت،آهک،شکفته و متلاشی می شود و حجم آن تا

5/2 برابر افزایش می یابد و هیدرات کلسیم حاصل را «اهک مرده» می نامند.

ملات ها

ملات،جسمی است خمیری که پس از مصرف شدن،به طور فیزیکی یا شیمیایی می گیرد و سفت و سخت می شود.

ملات از مخلوط کردن کامل یک جسم چسباننده(گل رس،دوغاب آهک،دوغاب گچ،دوغاب سیمان) و یک جسم پرکننده(مصالح سنگی) ساخته می شود.ملات،برای اندود کردن سطح دیوار،اتاق،کف پشت بام،پی و همچنین در بنایی با سنگ و آجربه عنوان چسباننده قطعات سنگ یا آجربه همدیگر و تبدیل آن ها به جسمی یکپارچه و نیز برای بند کشی لای درز آجرها در ساختمان های آجری و سنگ و غیره به کار می رود.

دسته بندی ملات ها

ملات ها به دو دسته ،به شرح زیر تقسیم می شوند:

1)ملات های هوایی :این نوع ملات ها،در برابرهوا،خود گیری خود را انجام داده وسفت می شوند.

2)ملات های آبی:این نوع ملات ها،دربرابر رطوبت،خودگیری وسفت می شوند.

انواع ملات ها

الف)ملات گل و کاهگل

از مخلوط کردن خاک رس آب وورزدادن مخلوط(تا آنجا که خاک رس آب بکشد وبه حالت خمیری درآید)به دست می آید.

هرچه مقدار خاک رس در این نوع ملات بیشتر باشد،جنس ملات چسبناکتر است.ملات گل رس هنگام خشک شدن(پس دادن آب)جمع می شودو می ترکد. برای جلو گیری از ترک خوردن این ملات به آن کاه می افزایند.

ب)ملات گچ وگچ خاک

برای ساختن این ملات،گرد گچ را در ظرف آبی که قبلا تهیه شده به گونه ای می پاشند که در حین ریختن گچ،با تکان دادن دست وبه هم زدن آن،کمی از گرد گچ در آب حل شود.برای ساختن ملات گچ کشته،هنگام گرفتن ملات،آن را ورز می دهند.ملات گچ و خاک از مخلوط کردن گچ با گرد خاک رس،به نسبت مساوی وپاشیدن مخلوط در آب و هم زدن آن ساخته می شود.به طور کلی،(وجود خاک رس،گرفتن ملات را کمی کند تر می کند)تا بدین ترتیب،علاوه بر مصرف کمتر گچ،فرصت کافی نیز برای مصرف آن قبل از گیرش کامل وجود داشته باشد. اگر ملات گچ و خاک شروع به گرفتن کرده باشد نباید مصرف شود وخرد کردن وآب زدن مجدد چنین ملاتی به منظور مصرف آن مجاز نخواهد بود.

2)ملات های آبی

الف)ملات ماسه آهک

این ملات که ملات هوایی است،از مخلوط یک قسمت آهک،به صورت دوغاب،با سه قسمت ماسه بدست می آید.

-ملات شفته آهکی:چناچه گرد آهک شکفته،خاک و ماسه را با آب مخلوط نماییم ملات شفته آهکی بدست می آید.

بشر از هزاران سال پیش،در ساختن پی بنا ها،پله ها،آبگیرها و مانند اینها و نیز برای جلوگیری از نشت کردن آب و همچنین برای پایدار کردن زمین به منظور بار گذاری بیشتر،از شفته آهکی استفاده می کرده است.

ب-ملات ماسه سیمان

ملات ماسه سیمان مخلوطی است از نسبت حجمی معین ماسه و سیمان وآب به مقدار کافی،چنان که خمیر حاصل به سهولت قابل به کار بردن باشد.ملات های ماسه سیمان را باید به اندازه مصرف ساخت وباید از به کار بردن ملات هایی که بیشتر از یک ساعت از ساختن آن گذشته باشد خودداری کرد.

ج)ملات باتارد

ملات باتارد،مخلوطی است از نسبت معینی ماسه،آهک،سیمان و آب به مقدار کافی.طرز تهیه این ملات،عینا نظیر ملات ماسه آهک است،با این تفاوت که برای تسریع زمان گیرش و افزایش مقاومت و حالت خمیری ملات و همچنین برای کارآیی بهتر آن،مقداری سیمان به ترکیب اضافه می کنند.

توجه:چناچه ملات را برروی سطح دیوار استفاده نمایند،ملات سطح روی دیوار را «اندود»می نامند.

تعریف اندود کاری:پوشش یکنواخت سطوح داخلی وخارجی سفت کاری(دیوارها را)«اندود کاری» می نامند.

اندود ها از نظر محیط خود گیری(سفت شدن):

الف)اندود های هوایی

ب)اندود های آبی

الف)انواع اندودهای هوایی:

1-کاهگل

2-گچ کشته

3-گچ خیس خورده(گچ آماده)

4-گچ تیز(گچ دستی)

5-دوغاب گچ

6-گچ و خاک

توجه:اندود های هوایی معمولا در داخل ساختمان به کار برده می شوند این نوع اندود ها در برابر هوا یا گرما سفت می شوند.

ب)اندود های آب:اندود هایی که در برابر آب ورطوبت خود گیری خود را انجام می دهند(سفت می شوند)اندود های آبی می نامند.

انواع اندود های آبی:

1-اندود ماسه و سیمان

2-اندود ماسه وآهک

3-اندود ساروج

توجه 1:اندود های آبی را می توان در داخل و یا خارج ساختمان استفاده کرد.

توجه2:ملاتی که روی سفت کاری(دیوار)کشیده می شود،آستر می نامند.

توجه3:ملاتی که روی آستر کشیده می شود،رویه یا نماسازی می گویند.

مراحل اجرایی اندود ماسه و سیمان روی دیوار آجری

مرحله اول:کرم بندی روی دیوار

مرحله دوم:اندود کاری بین کرم بندی ها

دستگاه های ملات پاش

علاوه بر عملیات اندود کاری روی دیوار ها با استفاده از وسایل و لوازم دستی و سنتی،ماشین آلاتی جهت سرعت دادن به عملیات اندود کاری تحت عنوان دستگاه ملات پاش به بازار ارائه گردیده است.

کاربرد:جهت پاشیدن ملات وپلاستر،با استفاده از پمپ بر روی سطح دیوار به کار می رود.

ویژگی های دستگاه ملات پاش

1-سرعت بالای اندود کاری

2-به کارگیری آسان

3-کاهش سختی کار ملات پاشی

4-قابلیت حمل و جابه جایی سریع در محل کار

5-سبکی دستگاه

6-اندود کاری تا ارتفاع 15 متر

7-شست و شوی آسان وسریع

8-ارزان بودن قطعات مصرفی در دستگاه

کاربرد های دستگاه ملات پاش

1-اندود ماسه وسیمان،روی سطح دیوار های پیش ساخته مشبک،دیوار های آجری،بلوکی و غیره.

2-پاشیدن انواع ملات های متعارف و غیر متعارف بر روی سطح دیوار مانند سیمان سفید،گچ های دیر گیر،ملات های گل،کنیتکس های نمای ساختمان،عایق ضد حریق،عایق های کوره ای وانواع پلاستر های آماده با دانه بندی کمتر از 5 میلیمتر

3-تزریق دوغاب سیمان،با فشار 15 اتمسفر

انواع سنگ های مصرفی در ساختمان

سنگ را به دو منظور در ساختمان به کار می برند:

الف-برای ساختن دیوار های سنگی:دراین صورت،برای نما از انواع سنگ های با سطوح تراشیده شده و یا برای پشت یا زیر کار از سنگ به صورت طبیعی استفاده می شود.

ب-سنگ نما سازی و کف سازی(سنگ پلاک)

انواع سنگ های طبیعی در انواع در ابعاد مختلف و در ضخامت های معین چند سانتی متری می برند وصیقل می دهند و سپس آنها را با ضوابط و وضعیتی خاص،به عنوان نمای سنگی در ساختمان مورد استفاده قرار می دهند.

توجه1:ملات پشت سنگ(ملات بین سنگ و دیوار)از نوع ملات ماسه سیمان در نظر گرفته می شود.

توجه2:جهت نگهداری و درگیری بین سنگ و دیوار،از قلابی کوچک به نام اسکوپ استفاده می شود.

موزائیک

آجرهای موزائیک و آجر های سیمانی ساده،از ترکیب دانه های شن،ماسه،سنگ وسیمان و ریختن آنها در قالب های فلزی مخصوص و اعمال فشار بر روی آنها توسط پرس های ویژه ساخته می شود.

9-7:شناسایی اصول ترسیم دیوار های سنگی و پلان ساختمان

ترسیم دیوار های سنگی و پلان ساختمان

ترسیم دیوار های سنگی و پلان ساختمان سنگی،مانند نقشه های پلان دیوارآجری می باشد.

توجه:حداقل اندازه ضخامت دیوار سنگی باربر،40 سانتی متر است که علامت آن در پلان می باشد.

توجه:اندازه حداقل ضخامت دیوار سنگی باربر،40 سانتی متر است که علامت آن در پلان به صورت شکل زیر می باشد.

10-7:شناسایی اصول ترسیم ساختمان های ویلایی چوبی

ترسیم ساختمان های ویلایی چوبی

در مناطقی که جنگل ها و چوب،فراوان بوده و ارزان یافت می شود،از ساختمان های چوبی استفاده می شود.

بار اصلی این نوع ساختمان ها به عضو های تیر ها،ستون ها و پی وارد می شود که اعضای تیر و ستون های آن،از چوب ساخته می شوند.دیوار های ساختمان های چوبی،صرفا جهت جدا سازی فضا ها و جلوگیری از عوامل جوی استفاده می شود.

در ساختمان سازی،از هر نوع چوبی استفاده نمی شود و از چوب هایی استفاده می شود که محکم بوده و استحکام لازم را داشته باشند.

توجه:ساختمان های چوبی،معمولا در یک طبقه و یا در دو طبقه احداث می شوند،البته نقشه آن به طور فنی و اجرای آن با رعایت نکات فنی صورت می گیرد و چوب آن از نوع مقاوم و با استحکام لازم انتخاب می شود.

ساختمان ویلایی

تعریف:به آن دسته از ساختمان هایی که از چهار جهت،امکان نور گیری و احداث پنجره در سطح تمامی دیوار های خارجی ساختمان وجود داشته باشد،ساختمان«ویلایی»می نامند.

توجه1:ساختمان ویلایی،معمولا در زمین های بازونسبتا وسیع احداث می گردد.

توجه2:ساختمان ویلایی،معمولا در یک طبقه ویا در دو طبقه احداث می گردد.

توجه3:ساختمان ویلایی،معمولا به هیچ یک از اعضای ملک(زمین)مورد نظر متصل نمی شود و در داخل سطح روی ملک(زمین)مورد نظر،احداث می گردد.

11-7:شناسایی اصولی ترسیم تیرها واتصالات در ساختمان های چوبی

ترسیم تیرها و اتصالات در ساختمان های چوبی

اتصالات در ساختمان های چوبی،توسط موارد زیر صورت می گیرد:

1-میخ

2-ورق فلزی و میخ

3-ورق فلزی وپیچ و مهره

4-تسمه فلزی و سیم

5-رول پلاک وپیچ

6-واشرفلزی وپیچ و مهره

توجه1:در گیر شدن دو عضو از اعضا چوبی و قفل وبست شدن آنها معمولا بصورت فاق وزبانه صورت می گیرد.

توجه2:برای هر چه محکم تر شدن اتصالات،قبل از به کار گیری موارد فوق،می توان از چسب چوب در بین دو سطح اتصال چوب،استفاده نمود.

همانطور که در مطالب 10-7 نیز گفته شد،چوب های مورد استفاده در اجرای ساختمان های چوبی بایستی از نوع مقاوم در مقابل نیرو های وارده باشد به بیان دیگر،چوب های مصرفی،مخصوصا چوب های قائم وچوب های افقی،سقف ها و دیوار ها،در مقابل نیرو های وارده،استحکام لازم را داشته باشند.

توجه1:چوب ها در حالت خشک استفاده می شوند،به طوری که هیچ رطوبتی در آن وجود نداشته باشد.

توجه2:چوب های مورد استفاده در ساختمان سازی،نباید پوک وجاذب رطوبت وآب باشد.

توجه3:چوب های مورد استفاده در ساختمان سازی باید تو پر،خشک عایق رطوبت باشد.

توجه4:از جمله موارد پیشگیری از خرابی چوب،محافظت در برابر آتش سوزی وجلو گیری از ورود موریانه به داخل چوب است.هرچه چوب نرم تر وسبک تر باشد،موریانه خیلی سریعتر چوب را ضعیف و از بین می برد،همچنین این نوع چوب ها در آتش سوزی سریع تر می سوزند.

توجه5:برای جلو گیری از ورود موریانه به داخل چوب،میتوان از چوب های خشک که در آن در کارگاه های مخصوصی مواد ویژه تزریق نموده وسطح روی آن با مواد مخصوص پوشش داده می شوند،استفاده نمود.

اتصالات در ساختمان های چوبی از پایه تا بام

این نوع اتصالات،شامل موارد زیر می باشند:

1-اتصال ستون چوبی به فنداسیون بتنی

2-اتصال تیر چوبی به ستون چوبی

3-اتصال ستون و تیر به بام چوبی

4-اتصال پل چوبی به تیر و پی

مفاهیم اصطلاحات در اتصالات اعضای ساختمان چوبی

1-کلگی = تیر رابط

2-بالشتک= زیر سری

3-پیچ لنگر= میلگرد رابطی که جهت جلو گیری از جدایی تیر کف،از فنداسیون به کار می رود پیچ لنگر می نامند.

قسمتی که داخل بتن فنداسیون قرار می گیرد در انتهای طول آن بصورت Uویا Lشکل و یا غیره خم داده می شود وقسمت بیرون بتن،محلی که با مهره بسته می شود،بصورت پیچ ساخته می شود.

4-یک اینج = 1= 54/2 سانتی متر

5-یک فوت = 1= 12 اینچ

6- تخته 6*2 = تخته ای که اندازه ابعاد مقطع آن 6*2 اینچ است

7- الوار= چوب چهار تراش و یا تخته با مقطع مستطیل

8-مقطع چوب چهار تراش

9-تیرگرده شیروانی= تیر رابط روی تیزه خرپا های مثلثی بام

10-تیر دیدگاه= تیر های پوشش روی خر پاهای مثلثی بام

12-7:آشنایی با ساختمان های آجری و سنتی مسلح

ساختمان هایی که تحمل بار های مرده و زنده،به عهده دیوار های آجری باربر می باشد،ساختمان های آجری می نامند.در این نوع ساختمان ها،دیوار های باربر آجری به صورت مسلح ساخته می شوند.

توجه1:دیوارآجری مسلح:دیوار آجری که در داخل آن شبکه میلگرد به کار رفته باشد.

توجه2:در ایران معمولا جهت ساختن سقف ها از سقف تیرچه بلوکی با استفاده از شناژهای افقی روی دیوار های باربر و شناژهای قائم،حداقل در 4 گوشه ساختمان در حالت بتنی مسلح،استفاده می شود.

توجه3:دیوار های آجری و سنتی مسلح،صرفا جهت جلو گیری از نیرو های افقی مانند زلزله به کار می رود.

13-7:شناسایی اصول ترسیم کلاف های افقی و قائم

ترسیم کلاف های افقی و قائم در ساختمان های آجری و سنتی مسلح

شناژبندی در ساختمان های با مصالح بنایی( آجری،بلوک سیمانی و یا سنگی)

1)کلاف بندی افقی:

در کلیه دیوار های سازه ای(باربر)تمام ساختمان های با مصالح بنایی،اعم از یک طبقه یا دو طبقه و اعم از آجری،بلوک سیمانی و یا سنگی،باید کلاف های افقی در تراز های زیر ساخته شوند.

الف)در تراز زیر دیوار ها( کلاف افقی تحتانی):

این کلاف باید با بتن آرمه ساخته شود،به طوری که عرض آن از عرض دیوار و یا 25 سانتی متر و ارتفاع آن از دو سوم عرض دیوار و یا25 سانتی متر کمتر نباشد.

ب)در تراز زیر سقف(کلاف افقی فوقانی):

کلاف سقف چناچه با بتن آرمه ساخته شود باید هم عرض دیوار باشد،مگر در مورد دیوار های خارجی که به منظور نما سازی می توان عرض کلاف را حداکثر تا 12 سانتی متر از عرض دیوار کمتر اختیار نمود،ولی در هیچ حال عرض کلاف سقف نباید از20 سانتی مترکمتر باشد و اندازه ارتفاع کلاف نیز نباید از 20 سانتی متر کمتر باشد.

2)کلاف بندی(شناژ بندی) قائم:

در کلیه ساختمان های با مصالح بنایی دو طبقه و همچنین در ساختمان های یک طبقه باید کلاف بندی قائم انجام شود. در این حالت کلاف های قائم باید در داخل دیوار ها ودرگوشه های اصلی ساختمان و ترجیحا در نقاط تقاطع دیوار ها طوری تعبیه گردند که فاصله محور تا محور آنها از 5 متر تجاوز نکند و هیچ از ابعاد مقطع کلاف قائم بتن آرمه نباید کمتر از 20 سانتی متر باشد.

جدول کاربرد و هدف از بکار گیری شناژها

ردیف	عنوان شناژ	کاربرد	هدف از بکارگیری	توضیحات
1	افقی الف)افقی تحتانی	پی های ساختمان را در محور های طولی و عرضی به یکدیگر متصل می کند.	جلو گیری از لرزش و خراب شدن ساختمان در اثر نیروی زلزله	معمولا اندازه عرض این نوع شناژها در یک ساختمان،مساوی می باشد.
1	افقی ب)افقی فوقانی	شناژ های قائم را به یکدیگر متصل می کند.	انتقال نیرو های فشاری سقف به ستون ها(ایجاد پل ارتباطی تخلیه بار سقف به ستون ها)	این نوع شناژها هم سطح سقف ها و یا در زیر سقف،ساخته می شوند.
2	قائم	شناژهای افقی تحتانی و فوقانی را به یکدیگر متصل می کند.	انتقال نیرو های فشاری سقف به فنداسیون ها(ایجاد پل ارتباطی تخلیه بار سقف به فنداسیون ها)	کلاف بندی شناژهای افقی فوقانی و تحتانی توسط شناژهای قائم،باعث کیفیت ضد زلزله در ساختمان می گردد.

 

ابعاد شناژهای افقی و عمودی به عوامل زیر بستگی دارد:

1)فواصل شناژها

2)نیرو های وارده

14-7:شناسایی اصول ترسیم جزئیات کلاف های افقی وقائم،در ساختمان های آجری،سنتی و مسلح

میلگرد گذاری در کلاف بندی افقی تحتانی و قائم:

در این نوع میلگرد گذاری،محل اتصال میلگرد های شناژقائم به شناژافقی تحتانی مورد توجه می باشد.

خمش انتهایی میلگرد های شناژ قائم به شکل L در نظر گرفته می شود و به صورت«اورلپ» به میلگرد های طولی شناژ افقی تحتانی متصل می شوند.

میلگرد گذاری در کلاف بندی افقی فوقانی و قائم:

در این نوع میلگرد گذاری،همانند حالت قبل،محل اتصال میلگرد های شناژقائم به شناژافقی «فوقانی» مورد توجه می باشد.خمش انتهایی میلگرد های شناژ قائم به شکل L درنظر گرفته می شود و به صورت «اورلپ» به میلگرد های طولی شناژافقی فوقانی متصل می شوند.

 

 

 

        

برچسب ها